Czynniki ryzyka chorób układu krążenia

  Nadwaga i otyłość

  •   Czym jest otyłość ?
    • Otyłość jest procesem chorobowym, polegającym na magazynowaniu w organizmie nadmiernej ilości tłuszczu.
    • Do zwiększania masy ciała dochodzi wtedy, gdy podaż energii dostarczanej w pożywieniu (ilość zjadanych kalorii) przekracza zapotrzebowanie energetyczne organizmu (ilość energii zużywanej przez organizm).
    • Prawidłowy bilans energetyczny organizmu przedstawia rysunek. Ilość energii dostarczanej jest równa ilości energii zużywanej.

  •   Czy mam już nadwagę ?
    • Do oceny występowania nadwagi i otyłości można posłużyć się wskaźnikiem BMI (body mass index, wskaźnik masy ciała).
      Sposób obliczenia BMI przedstawia równanie:
      - BMI [kg/m] = masa ciała (kg) / wzrost2 (m2)
    • Co oznacza wynik BMI ?
      • Interpretacja wskaźnika BMI
      Niedowaga
      		 <18,5
      Norma 18,5-24,9
      Nadwaga 25,0-29,9
      Otyłość ≥30
      Io 30,0-34,9
      IIo 35,0-39,9
      IIIo (otyłość olbrzymia) ≥40
  •   Co to jest otyłość brzuszna ?
    • Nie tylko ilość, ale i rozmieszczenie tkanki tłuszczowej w organizmie ma wpływ na ryzyko wystąpienia chorób układu krążenia. Szczególnie niekorzystna jest tzw. otyłość brzuszna (centralna, trzewna), polegająca na występowaniu dużej ilości tłuszczu w okolicy brzucha.
    •  Aby ocenić występowanie otyłości brzusznej wystarczy dokonać pomiaru obwodu pasa na wysokości 2,5 cm powyżej pępka (w połowie odległości między dolnym brzegiem łuku żebrowego i górnym grzebieniem kości biodrowej).
    • Otyłość brzuszną rozpoznaje się gdy obwód pasa wynosi:
      - u kobiety ≥80 cm;
      - u mężczyzny ≥94 cm
  •   Jakie są konsekwencje otyłości ?
    • Głównymi, bardzo poważnymi następstwami otyłości są choroby układu krążenia i cukrzyca typu 2.
    • Wzrost masy ciała sprzyja rozwojowi i nasileniu innych czynników ryzyka, głównie zaburzeń lipidowych i nadciśnienia tętniczego.
    • Otyłość odpowiada za rozwój zespołu metabolicznego oraz zwiększa ryzyko tworzenia zakrzepów w naczyniach.
  •   Jakie są cele w zmniejszaniu masy ciała ?
    • Zmniejszenie masy ciała jest bardzo ważnym elementem postępowania w zapobieganiu chorobom układu krążenia u osób z nadwagą i otyłością.
    • Prawidłowe zmniejszanie wagi ciała to jej obniżenie o 5-10% w czasie 3-6 miesięcy, następnie utrzymanie zmniejszonej wagi ciała przez kolejne 3-6 miesięcy i w razie potrzeby ponowny okres redukcji masy ciała o dalsze 5-10%.
  •   Jak zmniejszyć masę ciała ?
    • Podstawową zasadą redukcji masy ciała jest uzyskanie ujemnego bilansu energetycznego. W tym celu należy zmniejszyć spożycie kalorii oraz równocześnie zwiększyć codzienną aktywność fizyczną.
    • Nie zaleca się konkretnej diety, tylko trwałą zmianę sposobu odżywiania nastawioną przede wszystkim na wybór pokarmów o niższej energetyczności i ograniczanie spożycia tłuszczów zwierzęcych i węglowodanów prostych oraz zwiększenie konsumpcji błonnika pokarmowego.
    • Dzienne spożycie energii powinno być dobierane indywidualnie z uwzględnieniem wieku, płci, masy ciała i poziomu aktywności fizycznej. Przeciętny zakres energetyczności diety zalecanej kobietom wynosi 1000-1400 kcal, a mężczyznom 1400-1800 kcal.
    • Umiarkowana aktywność fizyczna powinna trwać około 60 minut dziennie. Przykładowe zalecane formy aktywności to szybki marsz, jazda na rowerze, pływanie i ćwiczenia wodzie czy nordic walking.
    • W niektórych przypadkach - u osób, u których wystąpiły już powikłania otyłości, a nie udaje się zmniejszyć masy ciała za pomocą zmiany stylu życia, po szczegółowej ocenie przez lekarza, stosowane jest leczenie farmakologiczne lub nawet chirurgiczne. Metody te nie stanowią jednak alternatywy dla zmiany stylu życia, a jedynie jego uzupełnienie.

  Szybki dostęp